Các ngân hàng đã đồng loạt giảm lãi suất huy động sau chỉ đạo của Thủ tướng, vậy bao giờ lãi suất cho vay có thể hạ để người dân, doanh nghiệp dễ tiếp cận nguồn vốn?
Chuyên gia kinh tế, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, phải có độ trễ từ khi các ngân hàng hạ lãi suất huy động đến hạ lãi suất cho vay, thời gian nhanh nhất cũng phải 3 tháng. Ông ví von, trong rổ tiền tệ của mỗi ngân hàng giống như trong một thúng gạo, có cả gạo mới và gạo cũ.
“Gạo cũ là khoản tiền đã huy động từ trước với lãi suất cao hơn, còn gạo mới là những nguồn vốn huy động từ ngày hạ lãi suất. Trong thúng gạo chung đó, vẫn còn phần huy động lãi suất cao. Do vậy, để giảm lãi suất cho vay cần có thời gian nhất định”, ông Hiếu nói.
Ông Hiếu nhấn mạnh thêm, để đưa được dòng tiền lãi suất thấp ra ngoài thị trường, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế thì bản thân các ngân hàng phải hy sinh một phần lợi nhuận của mình. Ngân hàng chắc chắn sẽ có áp lực khi khó thu hút được dòng tiền nhàn rỗi từ người dân hơn.
“Nếu lãi suất tiền gửi thấp, người dân sẽ ngó nghiêng xem có những kênh đầu tư nào hấp dẫn hơn gửi tiền ngân hàng hay không. Và có thể họ sẽ tìm đến một số lĩnh vực phát triển nhanh, sinh lời dễ như chứng khoán, bất động sản và nhất là vàng thời gian tới tiếp tục được dự báo biến động theo chiều hướng tăng mạnh”, ông phân tích.
Trong khi đó, TS Lê Duy Bình, Giám đốc Giám đốc Economica Việt Nam nhận định, thời gian tới việc các ngân hàng có giảm lãi suất cho vay hay không còn phụ thuộc vào lãi suất đầu vào và phần chi phí hoạt động cùng các chi phí khác của ngân hàng.
“Để giảm được lãi suất cho vay, đẩy dòng tiền ra thị trường thì ngân hàng phải giảm lãi suất đầu vào và giảm chi phí hoạt động ở chừng mực nào đó mà vẫn phải giúp họ trang trải chi phí hoạt đông và có lãi ở mức độ chấp nhận được”, ông Bình nói.
Vì thế khi lãi suất huy động giảm nhiều thì khả năng lãi suất cho vay cũng giảm theo, tất nhiên sau một thời gian nhất định. Theo ông, hiện nay lãi suất huy động mới chỉ giảm tại một số kỳ hạn nhất định và chưa thể trở thành làn sóng trong toàn hệ thống ngân hàng. Do đó, khả năng lãi vay giảm ngay lập tức là không thể xảy ra. Thông thường nhanh nhất cũng mất 2- 3 tháng để các ngân hàng đảm bảo cân đối chi phí đầu vào, đầu ra phù hợp, không phải bù lỗ.
Ông Bình cũng nhận định có nhiều yếu tố khó khăn khác tác động đến việc giảm lãi suất cho vay, trong đó có chi phí hoạt động của ngân hàng ngày càng cao như: chi phí lao động, đầu tư công nghệ thông tin, chi phí hoạt động…Những yếu tố này nếu không được các ngân hàng cắt giảm sẽ là rào cản cho quá trình giảm lãi suất cho vay.
Với dư nợ khoảng 16 triệu tỷ đồng hiện nay, nếu chỉ cần giảm 1 điểm % của lãi suất thì tương đương với chi phí hàng tỷ USD tiền lãi cho các doanh nghiệp. “Điều này sẽ có tác động lớn và tích cực đối với doanh nghiệp. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, chúng ta cũng cần phải tính toán đến lợi ích của những người gửi tiền, của các doanh nghiệp có nguồn vốn nhàn rỗi vì họ cũng cần đảm bảo lãi suất đủ hấp dẫn để gửi tiền vào ngân hàng”, ông Bình phân tích thêm.
Trả lời câu hỏi bao giờ hạ lãi suất cho vay, đại diện một số ngân hàng khẳng định hiện lãi suất cho vay cũng đang ở mức phù hợp và ngân hàng đã thực hiện theo đúng tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng và Ngân hàng Nhà nước.
“Hiện lãi suất cho vay của ngân hàng chúng tôi thấp nhất ở mức 6,5%/năm, thời gian cho vay linh hoạt, kéo dài đến 60 tháng. Đây là mức lãi suất ưu đãi dành cho khách hàng sản xuất, kinh doanh có tài sản thế chấp đảm bảo”, một vị đại diện nói.
Vị này cũng khẳng định sẽ tiếp tục nghiên cứu, cân đối thời gian để tiếp tục cắt giảm chi phí, hạ mức hạ lãi suất huy động, làm tiền đề giảm lãi suất cho vay. “Chúng tôi cần phải tính toán một loạt chi phí hoạt động như chi phí lao động, đầu tư công nghệ thông tin, chi phí hoạt động…Tất cả đều cần thời gian và quá trình , vị đại diện ngân hàng cho biết.
Tại hội thảo “Sử dụng vốn hiệu quả để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế” ngày 28/2, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cũng nêu thực tế nhiều ngân hàng đang huy động 9 đồng nhưng cho vay tới 10 đồng, tức dùng cả vốn tự có và vốn tái cấp từ Ngân hàng Nhà nước để giải ngân, hỗ trợ tăng trưởng.
Ông Tú giải thích, có hàng chục nhà băng trên thị trường và mức lãi suất không thể giống nhau tuyệt đối, việc một vài nhà băng nhỏ thời gian qua tăng lãi suất là vì cần vốn để giải ngân tín dụng.
